De bouwaanvraag verandert met de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen, dit is de zogenaamde omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen.

Een opdrachtgever wil een gebouw of verbouwing laten uitvoeren en zoekt hiervoor een architect, aannemer of gewoon een kennis. Als zijn idee rond is, kan hij de vergunningcheck raadplegen op de site omgevevingsloket.nl. Hierop ziet hij of hij een vergunning nodig heeft en in welke gevolgklasse zijn bouwwerk valt

Valt zijn vergunningplichtige bouwwerk in de gevolgklasse 1, dan kan hij via de vergunningcheck direct in de openbare registers van de toelatingsorganisatie nagaan welke instrumenten voor kwaliteitsborging hij mag toepassen en welke kwaliteitsborger daarvoor gekwalificeerd is. De toelatingsorganisatie is een rijksdienst die toeziet op de kwaliteitsborging. De gemeente ziet in deze fase namelijk niet meer toe op de bouwtechnische kwaliteit van zijn bouwwerk. Die taak ligt bij een deskundig kwaliteitsborger. Die kwaliteitsborger kan een onafhankelijke deskundige zijn, maar in veel gevallen kan dat ook de architect of de aannemer zijn. Welke architecten of aannemers dat mogen staat in het register van de toelatingsorganisatie.

Bouwaanvraag

De gemeente beoordeelt de bouwaanvraag met het bouwplan op eisen van welstand, of het past binnen het bestemmingsplan en of er geen gevaar ontstaat voor buren en passanten door de bouwactiviteiten, maar kijkt niet naar het voldoen aan de bouwtechnische voorschriften van het Bouwbesluit.

De gemeente gaat wel na of het gekozen instrument voor kwaliteitsborging correct is voor dit bouwplan. Als de gemeente akkoord gaat met het ingediende plan ontvangt de aanvrager de vergunning en kan het plan verder worden uitgewerkt. De kwaliteitsborger bekijkt of het bouwplan voldoet aan de bouwtechnische voorschriften van het Bouwbesluit. Voordat met de bouwwerkzaamheden wordt begonnen, moet de aanvrager aan de gemeente laten weten dat het werk gaat beginnen en wie de kwaliteitsborger is. De gemeente zal dan controleren of de kwaliteitsborger voor dit werk gekwalificeerd is.

Bouwtoezicht

De gemeente houdt in de gaten of het bouwen niet te veel hinder veroorzaakt voor de omgeving, maar houdt geen toezicht op het bouwen zelf. Die taak is voor de kwaliteitsborger. Tijdens het werk ziet de kwaliteitsborger erop toe dat alles volgens de bouwvoorschriften wordt uitgevoerd. Als het werk klaar is, levert de aannemer het werk op en overhandigt een set met gegevens aan de opdrachtgever, het opleverdossier. Intussen heeft de kwaliteitsborger vastgesteld dat het werk aan de voorschriften voldoet en geeft hij een verklaring daarover af aan de opdrachtgever. De kwaliteitsborger zal in de veel gevallen ook nagaan of het opleverdossier correct is en overeenkomt met hetgeen is gebouwd. Nu rest de opdrachtgever nog één belangrijke taak. Hij moet de gemeente laten weten dat het werk gereed is en daarbij de verklaring, die hij heeft gekregen van de kwaliteitsborger, overhandigen. Als ook dat is gebeurd mag hij het bouwwerk in gebruik nemen.